Các nguy cơ tiềm ẩn khi làm việc trong hầm lò

Làm việc trong mỏ, hầm lò là một trong những công việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn và rủi ro ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Môi trường làm việc khắc nghiệt, không gian kín, thiếu ánh sáng và thông gió là những yếu tố làm gia tăng mức độ nguy hiểm.

Một số mối nguy phổ biến trong hầm lò bao gồm:

• Nguy cơ cháy nổ do khí: Khí methane (CH₄), CO và các khí dễ cháy tích tụ trong không gian kín có thể phát nổ chỉ với một tia lửa nhỏ.
• Thiếu oxy và ngạt khí độc: Các khu vực kín trong hầm lò có thể thiếu oxy hoặc tồn tại các khí độc như CO, H₂S gây ngạt thở.
• Nhiệt độ cao và stress nhiệt: Vỉa than tự bốc cháy, thiết bị hoạt động liên tục khiến nhiệt độ tăng cao, có thể gây kiệt sức, sốc nhiệt cho người lao động.
• Sụt lở, lở đá: Địa chất yếu hoặc khai thác không đúng kỹ thuật dễ dẫn đến sập hầm, lở trần, vùi lấp công nhân.
• Bụi mịn và bệnh nghề nghiệp: Bụi than, bụi silic tồn tại trong không khí gây các bệnh phổi mãn tính như bụi phổi silic, phổi đen (black lung).
• Tai nạn do thiết bị và máy móc: Không gian hẹp, tầm nhìn hạn chế khiến việc vận hành máy xúc, xe tải, thiết bị khoan trở nên nguy hiểm hơn, dễ va chạm hoặc cán phải người.
• Mất phương hướng và liên lạc: Công nhân có thể bị lạc đường trong hệ thống hầm lò phức tạp, đặc biệt khi xảy ra sự cố mất điện hoặc cháy nổ.
• Nguy cơ điện giật: Điều kiện ẩm ướt và bụi bẩn làm tăng khả năng rò rỉ điện, gây giật hoặc chập cháy.
• Ảnh hưởng tâm lý: Môi trường làm việc căng thẳng, tối tăm, cô lập kéo dài có thể gây stress, trầm cảm, giảm khả năng phản ứng khi gặp tình huống khẩn cấp.

Với các nguy cơ tiềm ẩn như thế, việc trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ, thiết bị an toàn và hệ thống giám sát hầm lò là điều kiện bắt buộc để đảm bảo an toàn cho người lao động trong ngành công nghiệp mỏ. 

Các hệ thống giám sát hầm lò hiện nay

Để giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công nhân trong môi trường hầm lò phức tạp, việc ứng dụng các hệ thống giám sát hầm lò hiện đại là điều không thể thiếu. Những hệ thống này không chỉ giúp theo dõi liên tục các thông số môi trường như khí độc, nhiệt độ hay độ ẩm, mà còn hỗ trợ giám sát vị trí, hình ảnh và kết nối thông tin trong toàn bộ khu vực khai thác. Với sự phát triển của công nghệ, các giải pháp giám sát hầm lò ngày càng trở nên đa dạng, chính xác và hiệu quả hơn, đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu suất sản xuất và bảo vệ tính mạng người lao động. Dưới đây là các hệ thống giám sát hầm lò đang được triển khai phổ biến hiện nay.

Hệ thống quan trắc khí mỏ

Trong môi trường hầm lò khắc nghiệt, nơi tồn tại nhiều loại khí độc và nguy cơ cháy nổ cao, việc giám sát nồng độ khí là yếu tố sống còn để đảm bảo an toàn lao động. Hệ thống quan trắc khí mỏ được thiết kế nhằm theo dõi liên tục các thông số môi trường như khí methane (CH₄), carbon monoxide (CO), oxy (O₂), cũng như điều kiện thông gió và nhiệt độ tại các khu vực khai thác. Các hệ thống này không chỉ phát hiện sớm sự cố rò rỉ khí mà còn có khả năng tự động phát tín hiệu cảnh báo và kích hoạt các cơ chế bảo vệ nhằm ngăn chặn tai nạn xảy ra.

Một trong những hệ thống chất lượng hiện nay được cung cấp bởi thương hiệu Haso (Ba Lan) là hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C – được thiết kế đặc biệt cho các mỏ hầm lò có nguy cơ khí mêtan cao. Với khả năng giám sát đồng thời lên tới 80 kênh đầu vào và tích hợp hệ thống xử lý trung tâm hiện đại, CST-40C đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn, cảnh báo và lưu trữ dữ liệu theo tiêu chuẩn quốc tế.

Hệ thống giám sát nhiệt độ vỉa, lỗ khoan trong hầm lò

Trong môi trường khai thác than hầm lò, việc theo dõi nhiệt độ của vỉa than và các lỗ khoan là yếu tố quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường có thể dẫn đến cháy âm ỉ, cháy tự nhiên hoặc sụt lở. Hệ thống giám sát nhiệt độ vỉa là một giải pháp hiện đại, cho phép đo liên tục và chính xác nhiệt độ tại nhiều điểm trong khối đá và vỉa than. Dữ liệu thu được giúp các đơn vị vận hành đưa ra các cảnh báo sớm và kế hoạch xử lý kịp thời, từ đó giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn sản xuất. Dưới đây là hình ảnh Hệ thống giám sát nhiệt độ vỉa than RPT Haso

Hệ thống phát wifi trong hầm lò (mạng ko dây)

Khi tự động hóa và số hóa ngày càng được đẩy mạnh trong ngành khai thác mỏ, hệ thống phát WiFi trong hầm lò đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì liên lạc và truyền dữ liệu ổn định giữa các thiết bị và trung tâm điều khiển. Hệ thống này cho phép thiết lập mạng nội bộ không dây ngay trong lòng đất, giúp mở rộng vùng phủ sóng mà không cần kéo dài hạ tầng cáp truyền thống – vốn phức tạp và tốn kém.

Hệ thống phát wifi trong hầm lò HAP-x (mạng không dây)

Hệ thống camera giám sát trong hầm lò 

Trong môi trường khai thác dưới lòng đất, nơi tầm nhìn bị hạn chế và rủi ro luôn hiện hữu, hệ thống camera giám sát đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu quả điều hành. Đây là giải pháp giúp theo dõi hình ảnh liên tục tại các khu vực trọng yếu trong hầm lò, từ đó hỗ trợ kịp thời trong công tác vận hành, kiểm soát lao động và xử lý sự cố.

Hệ thống bao gồm các camera chuyên dụng có khả năng hoạt động ổn định trong điều kiện thiếu sáng, bụi bẩn và khí dễ cháy nổ. Camera có thể tích hợp chức năng chiếu sáng, ghi hình rõ nét và truyền dữ liệu theo thời gian thực về trung tâm giám sát thông qua mạng cáp quang tốc độ cao. Ngoài ra, các thiết bị trong hệ thống thường được trang bị pin dự phòng, đảm bảo duy trì hoạt động ngay cả khi xảy ra sự cố mất điện.

Thông qua giao diện trực quan, người vận hành có thể giám sát tình hình sản xuất, an toàn lao động và đưa ra các chỉ đạo nhanh chóng khi phát hiện bất thường. Đây là một phần không thể thiếu trong hệ thống quản lý an toàn tổng thể tại các mỏ hầm lò hiện đại ngày nay.

Hệ thống camera giám sát trong hầm lò Haso

Hệ thống định vị công nhân trong hầm lò

Trong môi trường hầm lò tiềm ẩn nhiều nguy cơ như cháy nổ khí, sập lò hay mất liên lạc, việc biết chính xác vị trí công nhân theo thời gian thực là yếu tố cần thiết. Hệ thống định vị giúp giám sát di chuyển của người lao động, hỗ trợ ứng cứu nhanh khi xảy ra sự cố, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự dưới lòng đất. Qua đó, người vận hành dễ dàng theo dõi di chuyển, phát hiện sớm các tình huống bất thường như công nhân đi vào vùng nguy hiểm, mất tín hiệu hoặc không hoạt động trong thời gian dài.

Hệ thống định vị công nhân trong hầm lò SP3

Yêu cầu đối với các hệ thống giám sát hầm lò

Để đảm bảo an toàn tối đa trong môi trường khai thác hầm lò có tính chất nguy hiểm cao, các hệ thống giám sát cần tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn quốc tế và quốc gia. Cụ thể:

• Tiêu chuẩn phòng nổ (Explosion-proof/Ex): Tất cả các thiết bị sử dụng trong hầm lò như cảm biến, bộ phát WiFi, camera, bộ nguồn… phải đạt chuẩn phòng nổ (ví dụ: ATEX, IECEx). Điều này nhằm đảm bảo thiết bị không phát sinh tia lửa hay nguồn nhiệt có thể kích nổ khí mêtan hoặc bụi than.
• Tiêu chuẩn quốc tế như MSHA và OSHA. Những sản phẩm đạt tiêu chuẩn này được thiết kế để tuân thủ các tiêu chuẩn khắt khe, giúp giảm thiểu nguy cơ tai nạn trong các mỏ, hầm lò
• Chuẩn truyền thông và tương thích hệ thống: Các thiết bị phải tương thích với hệ thống mạng nội bộ trong mỏ, sử dụng giao thức truyền thông công nghiệp tiêu chuẩn như RS485, Modbus, CAN hoặc Ethernet công nghiệp.
• Chuẩn môi trường: Đáp ứng cấp bảo vệ IP65 – IP68 trở lên để chống bụi, chống nước, đảm bảo hoạt động liên tục trong điều kiện độ ẩm cao và nhiều bụi.
• Tiêu chuẩn ISO quản lý chất lượng và an toàn: Ưu tiên các thiết bị có xuất xứ từ nhà sản xuất đạt tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, ISO 45001, hoặc ISO/IEC 80079 (phòng nổ).

Lợi ích khi triển khai hệ thống giám sát hầm lò

Việc triển khai hệ thống giám sát hầm lò mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hoạt động khai thác, đặc biệt trong việc nâng cao mức độ an toàn và hiệu quả vận hành: 

• Đảm bảo an toàn cho công nhân: Hệ thống giúp theo dõi khí độc, nhiệt độ, độ ẩm… liên tục, phát hiện nguy hiểm sớm để kịp thời cảnh báo và xử lý.
• Ứng phó nhanh khi có sự cố: Có thể xác định vị trí công nhân và gửi cảnh báo khẩn cấp, giúp lực lượng cứu hộ phản ứng kịp thời.
• Quản lý vận hành dễ dàng hơn: Nhờ có dữ liệu thu thập liên tục, người quản lý có thể theo dõi tình trạng hoạt động và điều phối hiệu quả.
• Ghi lại toàn bộ dữ liệu giám sát: Dễ dàng tra cứu lại thông tin, lập báo cáo nhanh chóng và chính xác khi cần.
• Tiết kiệm chi phí lâu dài: Ngăn ngừa tai nạn, hạn chế hỏng hóc thiết bị giúp giảm chi phí sửa chữa và tổn thất.

Đáp ứng yêu cầu pháp luật: Hệ thống giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định an toàn trong khai thác mỏ.

Địa chỉ cung cấp các hệ thống giám sát hầm lò uy tín

Tân Việt Phát tự hào là đại diện chính thức của Haso – Ba Lan tại Việt Nam, chuyên cung cấp các hệ thống giám sát hầm lò hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Khi lựa chọn Tân Việt Phát, bạn hoàn toàn yên tâm về chất lượng và dịch vụ đi kèm:

• Thiết bị nhập khẩu chính hãng từ Haso (Ba Lan) – thương hiệu uy tín châu Âu với hơn 30 năm kinh nghiệm trong công nghệ an toàn mỏ.
• Đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn quốc tế: ATEX, IECEx, MSHA,... – đảm bảo an toàn phòng nổ, phù hợp với môi trường mỏ hầm lò khắc nghiệt.
• Cung cấp trọn gói giải pháp giám sát hầm lò: hệ thống quan trắc khí, định vị công nhân, giám sát nhiệt độ, camera an ninh, mạng WiFi,...
• Hỗ trợ tư vấn – thiết kế – lắp đặt tận nơi, tối ưu theo nhu cầu từng mỏ cụ thể.
• Đầy đủ giấy tờ CO, CQ, tem kiểm định, thuận tiện cho hồ sơ an toàn, nghiệm thu và kiểm tra định kỳ.
• Hỗ trợ kỹ thuật, bảo hành chính hãng, cam kết đồng hành dài hạn cùng doanh nghiệp trong công tác đảm bảo an toàn.

Tân Việt Phát không chỉ bán thiết bị – chúng tôi mang đến giải pháp an toàn toàn diện cho ngành khai thác mỏ, giúp doanh nghiệp yên tâm vận hành và đáp ứng các yêu cầu kiểm định khắt khe.

Kết luận

Làm việc trong hầm lò luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ như sập lở, khí độc, cháy nổ hay mất liên lạc. Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ người lao động, việc triển khai các hệ thống giám sát an toàn hầm lò là giải pháp cần thiết, giúp phát hiện sớm sự cố, cảnh báo kịp thời và hỗ trợ điều hành hiệu quả trong môi trường khai thác khắc nghiệt.