Hệ thống quan trắc khí mỏ là gì?

Trong môi trường khai thác hầm lò, nơi thường xuyên tồn tại khí mêtan (CH4), khí CO và nhiều yếu tố dễ gây cháy nổ, việc kiểm soát chất lượng không khí là nhiệm vụ rất cần thiết và quan trọng

Được thiết kế riêng cho môi trường mỏ hầm lò có khí mêtan và nguy cơ cháy nổ cao, hệ thống quan trắc khí mỏ thực hiện việc giám sát liên tục và ghi lại các thông số quan trọng như nồng độ khí, thông gió và điều kiện cháy. Hệ thống này bao gồm các cảm biến đo khí, thiết bị xử lý dữ liệu, màn hình hiển thị và hệ thống cảnh báo, giúp phát hiện sớm các yếu tố gây nguy hiểm cho con người và thiết bị.

Hiện nay, tại nhiều mỏ và hầm lò trên khắp Việt Nam, các hệ thống quan trắc khí mỏ đã được triển khai rộng rãi nhằm nâng cao mức độ an toàn trong khai thác. Trong đó, hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C của Haso (Ba Lan) nổi bật nhờ khả năng giám sát cùng lúc tới 80 kênh đầu vào, cùng với các chức năng đo lường chính xác, cảnh báo tức thời, lưu trữ dữ liệu toàn diện và điều khiển tự động ngắt nguồn điện khi phát hiện điều kiện mất an toàn – mang lại sự tin cậy cao trong môi trường khai thác khắc nghiệt.

>>> Đọc thêm: Tìm hiểu về các hệ thống giám sát an toàn trong hầm lò

Cấu tạo và chức năng của hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C Haso

Mỗi hệ thống quan trắc khí mỏ lại có cấu tạo và chức năng khác nhau. Bài viết sẽ tập trung vào làm rõ Cấu tạo và chức năng của hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C Haso. 

Cấu tạo 

Hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C được cấu thành từ nhiều thành phần phối hợp chặt chẽ, tạo nên một mạng lưới giám sát an toàn toàn diện trong hầm lò. Cấu tạo hệ thống bao gồm:

• Một hoặc nhiều trạm trung tâm của hệ thống CST, được kết nối với nhau trong cùng một mạng lưới.
• Điểm điều hành (tùy chọn) dùng để giám sát và quản lý dữ liệu từ xa.
• Các bộ điều khiển trung tâm dạng mô-đun, được tổ chức theo hai cấp độ điều khiển (ví dụ: CSA-1 và CSA-2).
• Cảm biến chuyên dụng, lắp đặt tại các khu vực cần giám sát để đo nồng độ khí, nhiệt độ, lưu lượng gió, v.v.
• Thiết bị ngắt kết nối với trạm trung tâm, đóng vai trò ngắt điện tự động khi phát hiện điều kiện mất an toàn.

Nhờ cấu trúc linh hoạt, hệ thống CST-40C có thể mở rộng và điều chỉnh phù hợp với nhiều quy mô mỏ khác nhau, đồng thời đảm bảo khả năng vận hành liên tục, chính xác trong môi trường hầm lò khắc nghiệt.

Chức năng

Hệ thống thực hiện các chức năng chính như:

• Giám sát liên tục môi trường làm việc, theo dõi các thông số như khí CH₄, CO, O₂, nhiệt độ, lưu lượng gió và các khí nguy hiểm khác.
• Cảnh báo sớm và tự động ngắt điện trong vòng dưới 15 giây khi phát hiện nồng độ khí vượt ngưỡng, giúp phòng ngừa sự cố cháy nổ.
• Lưu trữ dữ liệu đo lường, hiển thị kết quả theo thời gian thực và cho phép truy xuất lịch sử hoạt động của các đầu đo.
• Điều khiển thông minh các thiết bị điện thông qua ma trận báo động lập trình được.
• Tủ điều khiển trung tâm CST-40 đóng vai trò xử lý, hiển thị và điều phối toàn bộ hệ thống; đồng thời hỗ trợ kiểm tra hiệu chuẩn cảm biến.
• Tủ CSD-1 hoạt động như một bộ truyền tín hiệu kỹ thuật số dưới lò, có khả năng xử lý hàng trăm tín hiệu điều khiển và cảnh báo.
• Chế độ đo linh hoạt: đo dòng điện, điện áp, điện trở trên từng đường dây; điều chỉnh chu kỳ đo và thời gian truy vấn cảm biến.
• Đèn LED phân luồng tín hiệu theo từng kênh giám sát, giúp kiểm soát trạng thái thiết bị một cách trực quan.

Vì sao phải sử dụng hệ thống quan trắc khí mỏ

Việc trang bị hệ thống quan trắc khí mỏ không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro mà còn là yêu cầu bắt buộc trong quá trình khai thác hiện đại. Dưới đây là những lý do vì sao hệ thống này cần được ưu tiên đầu tư:

• Giám sát liên tục các thông số như khí mêtan (CH₄), khí CO, oxy và lưu lượng gió nhằm phát hiện sớm nguy cơ mất an toàn trong hầm lò.
• Tự động cảnh báo và ngắt nguồn điện khi nồng độ khí vượt ngưỡng cho phép, giúp ngăn chặn nguy cơ cháy nổ và bảo vệ người lao động.
• Lưu trữ dữ liệu đo lường phục vụ phân tích, đánh giá điều kiện làm việc và cải thiện quy trình vận hành.
• Đáp ứng các quy định pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc trong ngành khai thác mỏ.
• Giảm thiểu rủi ro tai nạn, tránh gián đoạn sản xuất, bảo vệ tài sản và tăng độ tin cậy trong vận hành.
• Thể hiện sự chuyên nghiệp và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đảm bảo an toàn lao động và môi trường làm việc.

Tiêu chí lựa chọn hệ thống quan trắc khí mỏ phù hợp

Để đảm bảo hiệu quả giám sát và vận hành an toàn trong môi trường hầm lò khắc nghiệt, việc lựa chọn hệ thống quan trắc khí mỏ cần dựa trên các tiêu chí sau:

• Số lượng kênh giám sát: Phù hợp với quy mô mỏ và số điểm cần theo dõi. Với các mỏ lớn, hệ thống hỗ trợ nhiều kênh (như CST-40C với 80 kênh) sẽ giúp quản lý hiệu quả hơn.
• Khả năng đo đa thông số: Ưu tiên hệ thống có thể theo dõi nhiều loại khí (CH₄, CO, O₂...), kết hợp đo nhiệt độ, lưu lượng gió và các yếu tố liên quan đến điều kiện cháy nổ.
• Tự động hóa và cảnh báo nhanh: Hệ thống cần có khả năng phát hiện và phản ứng trong thời gian ngắn, bao gồm phát cảnh báo và tự động ngắt điện khi có sự cố.
• Độ ổn định và độ chính xác cao: Cảm biến và thiết bị phải hoạt động tin cậy trong điều kiện bụi, ẩm, rung động – đặc trưng của hầm lò.
• Khả năng mở rộng và tích hợp: Dễ dàng kết nối với các thiết bị hiện có trong mỏ, hệ thống SCADA hoặc trung tâm điều hành.
• Chứng chỉ an toàn phòng nổ: Tất cả các thiết bị sử dụng trong hầm lò (cảm biến, camera, bộ phát WiFi, bộ nguồn...) bắt buộc phải đạt chuẩn phòng nổ như ATEX, IECEx hoặc tương đương. Ngoài ra, thiết bị phải đáp ứng cấp bảo vệ IP65 – IP68 để đảm bảo chống bụi, chống nước và hoạt động ổn định trong điều kiện khắc nghiệt như độ ẩm cao, rung động và bụi mịn.
• Dịch vụ kỹ thuật và bảo hành: Lựa chọn đơn vị cung cấp có kinh nghiệm thực tế, hỗ trợ lắp đặt, hiệu chuẩn, bảo trì và cung cấp đầy đủ tài liệu CO, CQ. 
• Chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng và an toàn: Ưu tiên các nhà sản xuất có chứng chỉ ISO 9001 (quản lý chất lượng), ISO 45001 (an toàn lao động) và các tiêu chuẩn phòng nổ chuyên biệt như ISO/IEC 80079.

Câu hỏi thường gặp về hệ thống quan trắc khí mỏ

Hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C có phù hợp với mỏ than hầm lò tại Việt Nam không?

Hoàn toàn phù hợp. CST-40C được thiết kế chuyên biệt cho môi trường có khí mêtan và bụi than, hỗ trợ giám sát đa điểm trong các mỏ than hầm lò theo tiêu chuẩn an toàn quốc tế và điều kiện thực tế tại Việt Nam.

Khi mất điện hoặc ngắt khí nén, hệ thống quan trắc khí mỏ có hoạt động được không?

Một số hệ thống như CST-40C có khả năng lưu trữ dữ liệu và tích hợp nguồn dự phòng giúp đảm bảo việc ghi nhận, báo động hoặc khôi phục dữ liệu sau khi hệ thống được cấp lại nguồn.

Chi phí lắp đặt hệ thống quan trắc khí mỏ có cao không?

Chi phí đầu tư phụ thuộc vào số lượng điểm đo và yêu cầu kỹ thuật, tuy nhiên đây là khoản đầu tư cần thiết và có thể giúp doanh nghiệp tránh thiệt hại hàng tỷ đồng do tai nạn hoặc gián đoạn khai thác. 

Doanh nghiệp nên mua hệ thống quan trắc khí mỏ CST-40C ở đâu để đảm bảo chính hãng và được hỗ trợ kỹ thuật?

Tân Việt Phát là đại lý chính thức của Haso tại Việt Nam, cung cấp hệ thống CST-40C chính hãng, đầy đủ chứng chỉ CO-CQ, tư vấn kỹ thuật, hỗ trợ lắp đặt và bảo trì định kỳ.

Địa chỉ cung cấp hệ thống quan trắc khí mỏ uy tín

Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị cung cấp hệ thống quan trắc khí mỏ chất lượng, đạt chuẩn quốc tế và có kinh nghiệm thực tế trong ngành khai thác hầm lò, Tân Việt Phát là lựa chọn đáng tin cậy. Với vai trò là đại diện chính thức của Haso – Ba Lan tại Việt Nam, Tân Việt Phát cam kết mang đến cho doanh nghiệp:

• Thiết bị nhập khẩu chính hãng, đầy đủ CO, CQ và chứng nhận an toàn phòng nổ
• Đa dạng các hệ thống giám sát an toàn hầm lò, từ quan trắc khí, camera, định vị đến hệ thống WiFi hầm lò
• Hỗ trợ tư vấn kỹ thuật và lắp đặt tận nơi theo nhu cầu từng mỏ
• Dịch vụ hậu mãi, hiệu chuẩn và bảo hành chính hãng, đồng hành dài hạn cùng khách hàng

Kết luận

Hệ thống quan trắc khí mỏ là giải pháp không thể thiếu để đảm bảo an toàn trong môi trường khai thác hầm lò – nơi luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do khí độc và bụi than. Việc lựa chọn đúng hệ thống quan trắc đạt chuẩn không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định an toàn mà còn góp phần bảo vệ tính mạng người lao động, duy trì sản xuất ổn định và bền vững. Với kinh nghiệm thực tế và thiết bị chính hãng từ Haso – Ba Lan, Tân Việt Phát cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống giám sát an toàn hiệu quả, linh hoạt và đáng tin cậy.