Amoniac là gì? 

- Amoniac là gì? Amoniac (NH3) là một hợp chất vô cơ, bao gồm ba nguyên tử hydro và một nguyên tử nitơ, tạo thành liên kết kém bền. Đây là chất khí không màu, có mùi hăng, khai nồng đặc trưng. Ở điều kiện tiêu chuẩn, amoniac là khí độc, tan mạnh trong nước, dễ hóa lỏng và là dung môi hòa tan tốt. Trong môi trường tự nhiên, amoniac được tạo ra từ quá trình phân hủy và bài tiết của sinh vật, cũng như xuất hiện một lượng nhỏ trong nước mưa.

- Amoniac đóng vai trò quan trọng trong ngành hóa chất, đặc biệt trong sản xuất phân bón, sợi tổng hợp và các ứng dụng công nghiệp khác. Trong các nhà máy sản xuất và lưu trữ NH3, người lao động có thể hít phải amoniac qua đường hô hấp, hoặc tiếp xúc qua da và đường tiêu hóa. Nếu nồng độ NH3 vượt quá ngưỡng an toàn, nó có thể gây nhiễm độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là hệ thần kinh và tế bào não.

- Do tính chất độc hại và khả năng lan truyền nhanh trong không khí, amoniac là một chất cần được kiểm soát chặt chẽ để bảo đảm an toàn trong môi trường sống và lao động.

>>> Xem thêm: Đảm bảo an toàn kho chứa hóa chất, dung môi, dầu mỡ

Ứng dụng của amoniac

Ứng dụng của amoniac trong đời sống

Amoniac (NH3) được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày, đặc biệt NH3 có trong các chất tẩy rửa phổ biến như bột giặt, chất tẩy bồn cầu, và các sản phẩm hỗ trợ xử lý chất thải: 

• Thành phần trong chất tẩy rửa gia dụng: Amoniac thường có trong bột giặt, nước lau sàn và chất tẩy bồn cầu, giúp loại bỏ vết bẩn cứng đầu và làm sạch hiệu quả.

• Xử lý bùn thải và nước thải sinh hoạt: Amoniac được sử dụng trong các hệ thống xử lý chất thải tại các khu dân cư, góp phần làm sạch môi trường sống.

• Tẩy rửa thiết bị gia dụng: Amoniac giúp vệ sinh các bề mặt như kính, gương, và thép không gỉ, mang lại sự sáng bóng và loại bỏ các vết bẩn khó chịu.

• Làm sạch vết bẩn trong nhà: Dùng amoniac để giặt giũ, lau chùi, hoặc khử mùi trong nhà vệ sinh, giúp không gian sống luôn sạch sẽ và thơm tho.

Ứng dụng của amoniac trong công nghiệp

Amoniac NH3 là một hợp chất quan trọng được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp. Sản xuất amoniac trong công nghiệp: 

• Trong nông nghiệp, NH3 được dùng để sản xuất phân bón và thức ăn chăn nuôi, hỗ trợ tăng năng suất cây trồng và vật nuôi. 

• Trong ngành thực phẩm, amoniac được sử dụng trong quá trình lên men và làm lạnh công nghiệp, đảm bảo quy trình sản xuất và bảo quản thực phẩm.

• Ngành dệt may cũng tận dụng NH3 để sản xuất sợi tổng hợp, nhuộm và tẩy bông len, mang lại hiệu quả cao trong quá trình sản xuất và xử lý vải. 

• Bên cạnh đó, NH3 còn là thành phần quan trọng trong sản xuất dung dịch xử lý nước thải, kiểm soát độ pH, các chất tẩy rửa, và các chất làm sáng bề mặt kính, sứ, thép, đồng thời chống ăn mòn kim loại.

• Ngoài ra, amoniac còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác như công nghiệp dầu khí, khai thác mỏ, sản xuất thuốc nổ, dược phẩm, cao su, và thuốc trừ sâu, góp phần quan trọng vào sự phát triển của các ngành công nghiệp này.

Do được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, amoniac (NH3) thường xuyên xuất hiện tại các kho chứa, nhà máy sản xuất và phòng hóa chất. Trong thực tế, trong môi trường sống, lao động và sinh hoạt hàng ngày, hầu hết mọi người đều có thể hít phải khí NH3 qua đường hô hấp, hoặc tiếp xúc trực tiếp qua da, gây nguy cơ ngộ độc và các vấn đề sức khỏe.

Mối nguy hiểm của amoniac khan (NH3) trong công nghiệp

Rò rỉ amoniac khan (NH3)

Trong môi trường công nghiệp, có thể xảy ra các tình huống rò rỉ amoniac khan (NH3) tại nhiều điểm khác nhau, bao gồm rò rỉ trong nhà máy, trong quá trình vận chuyển, hoặc trong khi sang chiết. Rò rỉ amoniac khan thường xảy ra do tình trạng quá áp, rò rỉ thiết bị hoặc hỏng hóc cơ học. Những sự cố rò rỉ này có thể tạo ra luồng khí amoniac độc hại, nặng hơn không khí, làm chúng lắng xuống các khu vực thấp. Các luồng khí độc này không chỉ gây nguy hiểm cho nhân viên trong cơ sở mà còn cho cộng đồng xung quanh. 

Tác động đến sức khỏe khi tiếp xúc với Amoniac.

Khi amoniac nh3 xâm nhập vào cơ thể, nó phản ứng với nước trong cơ thể tạo ra amoni hydroxit, một chất có tính ăn mòn mạnh, gây tổn thương tế bào và mô. Các mô bị tổn thương sẽ thoát dịch, tiếp tục làm biến đổi amoniac thành amoni hydroxit, gây bỏng cho da, mắt, đường hô hấp và hệ tiêu hóa.

• Amoniac phá hủy niêm mạc và nhung mao trong đường hô hấp, làm giảm khả năng bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng, có thể dẫn đến các bệnh phổi mạn tính.
• Tiếp xúc với amoniac đậm đặc có thể gây ho, khó thở, đau họng và mắt, và bỏng nghiêm trọng. 
• Ngộ độc amoniac gây ra các triệu chứng như ho, đau ngực, khó thở, sốc, mù mắt, và đau dạ dày nghiêm trọng.
• OSHA quy định Giới hạn Phơi nhiễm Cho phép đối với amoniac là 50 PPM trong 8 giờ làm việc.
• Biểu hiện khi ngộ độc amoniac: Ngộ độc amoniac xảy ra khi hít, nuốt hoặc tiếp xúc với lượng lớn khí NH3. Các triệu chứng bao gồm ho, đau ngực, khó thở, thở nhanh, thở khò khè, chảy nước mắt, bỏng mắt, mù mắt, đau họng và miệng. Người bị ngộ độc cũng có thể gặp triệu chứng sốc, mạch nhanh và yếu, lẫn lộn, khó di chuyển, chóng mặt, bồn chồn, da xanh xao, bỏng nặng nếu tiếp xúc lâu. Bên cạnh đó, đau dạ dày nghiêm trọng và nôn mửa cũng có thể xuất hiện.

Nguy cơ cháy nổ NH3

Mặc dù amoniac khan thường được coi là không bắt lửa, nhưng trong những điều kiện nhất định, nó vẫn có thể tạo ra nguy cơ nổ. Khi nồng độ amoniac cao và nhiệt độ tăng, nó có thể phân hủy và giải phóng khí hydro, một loại khí dễ cháy. Khi kết hợp với không khí, hydro có thể tạo ra hỗn hợp nổ. Vì vậy, việc kiểm soát và giám sát nghiêm ngặt trong môi trường lưu trữ hoặc sử dụng amoniac là rất cần thiết.

Biện pháp phòng ngừa và bảo vệ an toàn khi làm việc với amoniac khan

Để đảm bảo an toàn khi làm việc với amoniac khan, ngoài việc tuân thủ các quy định, việc sử dụng đúng các thiết bị bảo vệ là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các biện pháp bảo vệ an toàn, đặc biệt là các thiết bị cần thiết trong quá trình làm việc với amoniac khan: 

Thiết kế kho chứa và khu vực bảo quản, sử dụng NH3

• Cơ sở phải có hệ thống thông gió tự nhiên hoặc cưỡng bức, đảm bảo dừng hoạt động ngay khi có sự cố cháy.

• Phải trang bị phương tiện chữa cháy ban đầu như cát, bình bột chữa cháy, và các thiết bị chữa cháy phù hợp với tính chất hóa chất để dập tắt đám cháy hiệu quả. Đồng thời, cần trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân chống độc thích hợp khi chữa cháy.

• Cần trang bị máy đo nồng độ hóa chất để giám sát trong suốt quá trình hoạt động và khi xử lý sự cố hóa chất.

Yêu cầu khi sắp xếp hóa chất

• Thiết bị chứa hóa chất lỏng dễ cháy, nổ phải đảm bảo đúng hệ số đầy theo quy định. Các thiết bị lớn cần có van xả một chiều, van ngắt lửa và bích an toàn phòng nổ. Đầu ống dẫn hóa chất dễ cháy phải sát mép hoặc sát đáy thiết bị.

• Hóa chất đóng bao cần được đặt lên bục hoặc giá đỡ, đảm bảo khoảng cách ít nhất 0,5m so với tường. Hóa chất dễ ẩm phải được xếp trên bục với độ cao tối thiểu 0,3m. Các lô hàng không được xếp sát trần kho và chiều cao tối đa của chúng là 2m. Lối đi chính trong kho phải có chiều rộng ít nhất 1,5m

• Không để bao bì đã dùng hoặc các vật liệu dễ cháy trong kho. Vật chứa, bao bì phải đảm bảo kín và chắc chắn, và khi sử dụng hết phải được bảo quản riêng.

Đối với các hệ thống điện, thiết bị

• Các thiết bị công nghệ phải có độ bền cơ học và hóa học, khả năng chịu lửa, chịu nhiệt và kín khít theo tiêu chuẩn kỹ thuật quy định. Các máy móc và thiết bị sử dụng trong khu vực có hóa chất dễ cháy, nổ cần phải được thiết kế đảm bảo an toàn chống cháy nổ, không tạo ra tia lửa do ma sát hay va chạm. Ngoài ra, bề mặt nóng của thiết bị và các ống dẫn cần được bảo vệ bằng vật liệu cách nhiệt.

• Thiết bị chịu áp lực phải tuân thủ các yêu cầu tiêu chuẩn đối với thiết bị chịu áp lực. Các bình khí phải được kiểm định thường xuyên và khu vực đặt bình phải có cảnh báo an toàn và cách ly với nguồn nhiệt.

• Dụng cụ, thiết bị điện trong khu vực hóa chất dễ cháy, nổ phải là loại an toàn cháy nổ, có cấp phòng nổ tương ứng với môi trường. Cầu dao, cầu chì, ổ cắm điện phải đặt ngoài khu vực chứa hóa chất dễ cháy, nổ. Các nhánh dây điện phải có cầu chì hoặc thiết bị bảo vệ tương đương.

• Hệ thống điện chiếu sáng phải là loại phòng nổ và ngăn ngừa sự xâm nhập của hơi khí, bụi dễ cháy, nổ. Hệ thống thiết bị, máy móc và điện cần được kiểm tra thường xuyên để phát hiện và khắc phục các yếu tố mất an toàn.

Giải pháp thiết bị an toàn từ Tân Việt Phát

Công ty Tân Việt Phát cung cấp các thiết bị an toàn và thiết bị phòng nổ chuyên dụng cho các nhà máy sản xuất và kho chứa amoniac khan (NH3).

Các thiết bị mà TVPE chúng tôi đang cung cấp: 

• Thiết bị an toàn: Bình khí thở, mặt nạ phòng độc, khẩu trang,...

• Máy đo khí NH3: để phát hiện nồng độ khí amoniac

• Thiết bị phòng nổ sử dụng trong nhà máy NH3: hệ thống đèn phòng nổ, hệ thống camera phòng nổ, điều hoà phòng nổ, máy hút ẩm, thông gió phòng nổ,..

Công ty Cổ phần và Thiết bị Tân Việt Phát TVPE: 

• Cung cấp các giải pháp thiết bị phòng nổ đạt chuẩn quốc tế, với các thương hiệu nổi tiếng như MSA (Mỹ), Hasegawa (Nhật Bản), Haso (EU), và nhiều thương hiệu uy tín khác.

• Sản phẩm luôn được kiểm định chặt chẽ và kèm theo đầy đủ giấy tờ CQ, CO, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn phòng nổ nghiêm ngặt.

• Tân Việt Phát cam kết bảo hành dài hạn cho mọi thiết bị, giúp khách hàng yên tâm trong suốt quá trình sử dụng.

• Mọi giao dịch đều có hợp đồng minh bạch, rõ ràng, bảo vệ quyền lợi tối đa cho khách hàng khi mua sắm.

• Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn và giúp khách hàng chọn lựa sản phẩm phù hợp nhất.

• Dịch vụ bảo dưỡng và sửa chữa chuyên nghiệp, đảm bảo các thiết bị luôn hoạt động ổn định và bền lâu.

Kết luận

Như vậy bài viết trên đã giải đáp thắc mắc Amoniac là gì? và các mối nguy hiểm của amoniac khan (NH3). Amoniac khan (NH3) là một chất hóa học có ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm đối với sức khỏe và an toàn lao động. Việc sử dụng và bảo quản đúng cách, kết hợp với các biện pháp phòng ngừa và thiết bị an toàn phù hợp, là yếu tố quan trọng để giảm thiểu rủi ro. Các doanh nghiệp cần chú trọng việc tuân thủ quy định an toàn và đào tạo nhân viên để đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc với amoniac.